Abstract:
Η παρουσίαση της Δρ. Μαρίας Νιάρη με τίτλο "Καλλιεργώντας κοινότητες μάθησης εξ αποστάσεως" επικεντρώνεται στη δημιουργία και ενίσχυση των κοινοτήτων μάθησης σε ένα ψηφιακό εκπαιδευτικό περιβάλλον. Η Νιάρη αναλύει τις νέες συνθήκες που επιβάλλονται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, όπως τα μεγάλα δεδομένα και η τεχνητή νοημοσύνη, και τονίζει την ανάγκη για βιώσιμη ισορροπία μεταξύ οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών ανησυχιών.
Τα πανεπιστήμια, σύμφωνα με την παρουσίαση, αποτελούν κοινότητες φοιτητών, ακαδημαϊκών και επαγγελματικού προσωπικού με ανοιχτά όρια, συμπεριλαμβανομένων αποφοίτων και άλλων εταίρων. Οι κοινότητες αυτές θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως συνεργατικοί και δικτυωμένοι θεσμοί, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ χωρών, πολιτισμών και τομέων στην ψηφιακή εποχή.Η παρουσίαση αναφέρεται στη θεωρία της κοινωνικής μάθησης, η οποία τοποθετεί τη μάθηση στο πλαίσιο της κοινωνικής συμμετοχής. Η κοινότητα μάθησης, ως κοινωνική δομή, επιτρέπει τη διάχυση και ανταλλαγή ιδεών, πληροφοριών και πρακτικών, ενώ αναπτύσσει κοινά συστήματα αξιών και νόρμες συμπεριφοράς.
Η έννοια του κοινωνικού κεφαλαίου είναι κεντρική στην παρουσίαση, καθώς αναπτύσσεται μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις και τις δικτυωμένες κοινότητες, δημιουργώντας ένα είδος κοινωνικού ιστού με διάρκεια και εξέλιξη.
Η κα Νιάρη εξετάζει επίσης τις κοινότητες πρακτικής και τις κοινότητες διερεύνησης, οι οποίες επικεντρώνονται στη συνεργατική μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσω της αλληλεπίδρασης και της συμμετοχής σε κοινές δραστηριότητες. Η πρόκληση στη δημιουργία κοινοτήτων μάθησης εξ αποστάσεως περιλαμβάνει την ανάπτυξη ομάδων, την καλλιέργεια διάδρασης και ενεργούς συμμετοχής, και τη διαχείριση διαφορετικών επιπέδων δεξιοτήτων. Η παράμετρος της απόστασης προσθέτει επιπλέον δυσκολίες, απαιτώντας ειδική προσοχή στη διαχείριση χρόνου και χώρου, τη διαμεσολάβηση του διαδικτύου και της τεχνολογίας, και την οργάνωση του εκπαιδευτικού υλικού.
Ο ρόλος του διδάσκοντα είναι επίσης σημαντικός, καθώς πρέπει να κατανοεί και να αντιμετωπίζει την κοινότητα ως μια δυναμική διεργασία που συνεχώς αλλάζει, να παραμένει ανοικτός στη μάθηση και την εξέλιξη, και να αναγνωρίζει τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά πλαίσια που επηρεάζουν τη μαθησιακή διαδικασία. Η παρουσίαση καταλήγει με τη σημασία της καλλιέργειας δεξιοτήτων (γνωστικών, κοινωνικών, ψηφιακών), τη διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης, και την προώθηση συνεργασιών και συνέργειων. Τονίζεται η ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της διδασκαλίας και της μάθησης, που ανανεώνει και μετασχηματίζει την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, αντιμετωπίζοντας παράλληλα κινδύνους όπως η ανταγωνιστικότητα και η έλλειψη προετοιμασίας.
Η παρουσίαση επισημαίνει ότι το μέλλον της εκπαίδευσης θα απαιτεί συνδυασμό φυσικών και ψηφιακών περιβαλλόντων μάθησης και έρευνας, με στόχο την κάλυψη των διαφορετικών αναγκών της πανεπιστημιακής κοινότητας και την ενίσχυση της πρόσβασης και της συνεργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο.