Η μετεξέλιξη της μετάφρασης σε διαμεσολάβηση κατά την εκμάθηση και αξιολόγηση της γερμανικής ως ξένης γλώσσας με βάση το μοντέλο του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας: θεωρητική προσέγγιση, συγκριτική κατανομή ιδιοτήτων, ανάλυση εξεταστικών μοντέλων και δειγματικές διδασκαλίες ανάπτυξης διαμεσολαβητικών δεξιοτήτων

Abstract

Στη διδακτορική μου διατριβή ασχολήθηκα με την εφαρμογή της δεξιότητας της διαμεσολάβησης ως μετεξέλιξης της επιστήμης της μετάφρασης στο σύγχρονο μάθημα ξένων γλωσσών. Αρχικά ανέδειξα το διαχωρισμό μεταξύ επιστήμης και συνήθους απασχόλησης, που υπαγορεύει για πολλές δεκαετίες η επικράτηση του θεσμού «επάρκειας διδασκαλίας ξένης γλώσσας» και οπισθοδρομεί την εφαρμογή των μεταφραστικών επιστημών στη σύγχρονη διδακτική ξένων γλωσσών στην Ελλάδα. Στη συνέχεια ανέπτυξα ένα πρότυπο θεωρητικό μοντέλο του σύγχρονου Εκπαιδευτικού-Ερευνητή, το οποίο επικεντρώνεται περισσότερο στις πιστοποιημένες γνώσεις και στη διάθεση εξέλιξής του και λιγότερο στη θέση ή στην εμπειρία του. Αναδεικνύοντας στη συνέχεια τεκμηριωμένες και αποφευκτέες προβληματικές σταθερές που προέκυπταν, καθώς και αυθαιρεσίες που επικρατούσαν από την έλλειψη εξειδικευμένου διδακτικού προσωπικού για τη διδασκαλία μεταφραστικών θεωριών στην ξενόγλωσση εκπαίδευση τις τελευταίες δεκαετίες, αναφέρθηκα στις μικρές αλλά ουσιώδεις αλλαγές και καταργήσεις που επήλθαν τα τελευταία χρόνια αναφορικά με τη χρήση της μετάφρασης ως επιστήμης στο μάθημα ξένων γλωσσών. Συμπορευόμενος με τις επιταγές του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες (Κ.Ε.Π.Α.) ερεύνησα τον τρόπο μετεξέλιξης των μεταφραστικών σε διαμεσολαβητικές δεξιότητες, οι οποίες και καταλαμβάνουν πλέον χώρο σε κάθε προσπάθεια διδασκαλίας μίας ξένης γλώσσας. Κατά αυτόν τον τρόπο μελέτησα και ανάλυσα στο νεοσύστατο Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας (Κ.Π.Γ.) την έννοια της «γραπτής διαμεσολάβησης» ως δεξιότητας του υποψηφίου, η οποία περιλαμβάνει καθοριστικό μέρος της δοκιμασίας για την επιτυχία της πιστοποίησης. Στην επαγωγική, συγχρονική, ποσοτική έρευνα με ερωτηματολόγιο ημίκλειστου τύπου που ακολούθησε, συγκέντρωσα στοιχεία, τα οποία, όπως κατέδειξαν οι απαντήσεις και παρατηρήσεις των υποψηφίων, υιοθέτησαν την ανάγκη για ενημέρωση, επιμόρφωση, μετεκπαίδευση και εξειδίκευση των πτυχιούχων εκπαιδευτικών, που απασχολούνται στη διδακτική ξένων γλωσσών. Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε χαρακτηριστική γνωστική αποστασιοποίηση απέναντι στη δεξιότητα της διαμεσολάβησης καθώς και στις προϋποθέσεις ένταξής της σε επίπεδο τάξης και σχεδιασμού μαθήματος. Η λειτουργική επεξεργασία των απαντήσεων λειτούργησε ως έναυσμα για τις διδακτικές μεθόδους που προτάθηκαν στο τέλος και συνέβαλαν στο σχηματισμό μιας γενικής υπόθεσης (μοντέλου), η οποία να είναι συνεπής με τις διαπιστώσεις που έγιναν. Η διατριβή αυτή αποτελεί μία επίσημη επιστημονική αναφορά στη διαμεσολάβηση ως μέρος της σύγχρονης εφαρμοσμένης διδακτικής ξένων γλωσσών, ενώ αποσκοπεί στην εδραίωσή της ως νέα επιστήμη συντελώντας σε έναν ευρύτερο και κατατοπιστικότερο σχηματισμό της για στήριξη και επικράτηση της έννοιας της συμπληρωματικά με τις επιταγές του Κ.Ε.Π.Α. και του Κ.Π.Γ.