Μουσική σύνθεση με έμφαση στη θρησκευτική μουσική

Abstract

Η θρησκευτική μουσική, δεν έχει πλέον σήμερα κεντρική θέση στην Μουσική Δημιουργία, όπως σε χρόνους προγενέστερους, αλλά έχει συνεχή παρουσία και αυτό γιατί όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες στο βάθος της Ιστορίας επιχειρούν μέσω της θρησκείας να απαντήσουν στα θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης και εξέλιξης τους. Η ιστορική λοιπόν σημασία της θρησκευτικής μουσικής με οδήγησε ώστε να επιλέξω ως θέμα της Διδακτορικής μου Διατριβής την «Μουσική Σύνθεση με έμφαση στην Θρησκευτική Μουσική». Αναφέρομαι βεβαίως στις μορφές οι οποίες αποτελούν στη Δυτική Ευρώπη μια αλυσιδωτή ιστορική καταβολή (Μοτέτο, Λειτουργία, Ψαλμοί κ.α.). Η μεθοδολογία της εργασίας στηρίχθηκε, υπό το πρίσμα βεβαίως και την παραδοχή της αναγκαιότητας της θρησκευτικής τέχνης στον σύγχρονο κόσμο, στην ιστορική, μουσικολογική και αισθητική μελέτη έργων και μορφών από τα πρώτα Organum και discantus του Perotin έως τις ημέρες μας. Οι στόχοι ήταν αφ' ενός η διδασκαλία σε λειτουργικό επίπεδο στην Σύνθεση της Πολυφωνικής μουσικής αφ' ετέρου η υλοποίηση του καθεαυτού μέρους της διατριβής, δηλαδή η σύνθεση έργων (μορφών αρχαϊκών) με μεταλλαγή της modal μουσικής σε μια σύγχρονη γλώσσα. Τα κεφάλαια και η δομή της εργασίας αποτελούνται από ιστορικά στοιχεία, φιλοσοφικές και αισθητικές αναφορές, ανάλυση και παρουσίαση των έργων που συνέθεσα για τη διατριβή. Στα έργα υιοθετείται η Πολυτροπικότητα (ταυτόχρονη χρήση αλλότροπων κλιμάκων ή μετάβαση από τον ένα τρόπο στον άλλο με το ίδιο τονικό κέντρο), ακολουθείται δομή η οποία παραπέμπει στα έργα με αυστηρό θρησκευτικό ύφος των αρχών του 17ου αιώνα. Χρησιμοποιούνται modal μελωδικές γραμμές «γρηγοριανού ύφους, η αρμονική γλώσσα είναι θεμελιωδώς τονική, το λειτουργικό μέλος ότι αφορά το κείμενο είναι αποκλειστικά συλλαβικό και το φωνητικό ύφος προσανατολίζεται ουσιαστικά προς απλή ρυθμική απαγγελία των κειμένων. Τέλος η μουσική ως περιεχόμενο προσπαθεί να εκφράσει με σαφήνεια το κείμενο και να γίνει φορέας της έννοιας των λέξεων και των συναισθημάτων που βρίσκονται πίσω από αυτό.