Ο ρόλος του βιβλιοθηκονόμου σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον πληροφόρησης

Abstract

Η προσπάθεια διερεύνησης και καταγραφής των προσόντων που πρέπει ή θα ήταν ευκταίο να έχει ένας σύγχρονος βιβλιοθηκονόμος είναι μια διαδικασία ενδιαφέρουσα αλλά και δύσκολη. Προϋποθέτει ανάλυση, κατανόηση και συνδυασμό διαδικασιών, υπηρεσιών και εξελίξεων διαφορετικής προέλευσης, τη σύνθεση, ανασύνθεση και αξιολόγηση ρόλων και καθηκόντων που μεταβάλλονται, παύουν να υπάρχουν ή παρουσιάζονται ως μια νέα πραγματικότητα και όλα αυτά, βέβαια, ως συνιστάμενες ενός ευρύτερου επαγγελματικού και επιστημονικού περιβάλλοντος που διαρκώς μεταβάλλεται. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, ουσιαστικά το επαγγελματικό προφίλ των προσόντων και των δεξιοτήτων ενός σύγχρονου βιβλιοθηκονόμου, προέκυψε ως η συνιστώσα των εξελίξεων στο χώρο, έπειτα από μακροχρόνια μελέτη των σχετικών με το επάγγελμα επιστημών, από τη διαρκή βιβλιογραφική αναζήτηση των ιδεών και των απόψεων των ειδικών του χώρου, αλλά και από έρευνα και αναζήτηση στοιχείων που αφορούν τις σύγχρονες απαιτήσεις του χώρου της Βιβλιοθηκονομίας για επαγγελματίες που θα εργαστούν σε βιβλιοθήκες και υπηρεσίες πληροφόρησης. Το ενδιαφέρον και η δυσκολία της δημιουργίας ενός συνόλου από προσόντα που θα περιγράφει αποτελεσματικά τους ρόλους ενός βιβλιοθηκονόμου σε μια σύγχρονη βιβλιοθήκη, θα εξειδικεύει τις υπηρεσίες που θα κληθεί να προσφέρει, θα λαμβάνει υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις στις Επιστήμες αλλά και δε θα αγνοεί τις πρακτικές της παραδοσιακής βιβλιοθηκονομίας, έγκειται στο γεγονός ότι ουσιαστικό αντικείμενο αλλά και αποτέλεσμα της μελέτης είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτό συνεπάγεται ότι σε ένα ήδη ευμετάβλητο περιβάλλον, σε μια διερεύνηση που δε λαμβάνει απλά υπόψη τον ανθρώπινο παράγοντα αλλά, επί της ουσίας, προσπαθεί να μελετήσει τις συνήθειες, τις πρακτικές, τις ανάγκες και, εν γένει, την παρουσία του, οι παράγοντες που καταγράφονται ως ιδιαίτερες συνθήκες οι οποίες και μεταβάλλουν τα δεδομένα και αλλάζουν τις διαδικασίες είναι ακόμα περισσότεροι. Η μελέτη των προσόντων και των δεξιοτήτων που αναπτύσσουν οι βιβλιοθηκονόμοι κατά τις σπουδές τους αλλά και στη διάρκεια της εργασίας τους αποτελεί ένα θέμα που παρουσιάζει ένα διαρκές ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς ο άνθρωπος αποτελεί, εκ των πραγμάτων, μια διαρκή πηγή αλλαγών, διαφοροποιήσεων και μεταβολών. Η ξεχωριστή προσωπικότητα του καθενός, η διαφορετική αντίληψη για την πραγματικότητα και η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης νόησης οδηγούν, αναπόφευκτα, σε μια πολύ-επίπεδη σύνθεση, σε ό,τι αφορά την εργασιακή κουλτούρα, την επαγγελματική εμπειρία, το πλήθος των προσόντων που ένας βιβλιοθηκονόμος κατέχει και την ουσιαστική αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η τεχνολογία και η επιστήμη. Στη ΔΔ αναλύονται τα δεδομένα που επηρεάζουν τα προσόντα, άρα και το ρόλο ενός σύγχρονου βιβλιοθηκονόμου, οι παραδοσιακές εργασίες και υπηρεσίες που προσέφερε για δεκαετίες και συνεχίζει να προσφέρει, το τεχνολογικό υπόβαθρο που συνεπικουρεί το έργο της πληροφόρησης και η σύγχρονη μορφή βιβλιοθήκης, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μετά τη λειτουργία του Παγκόσμιου Ιστού. Στα στοιχεία αυτά προστίθενται τα αποτελέσματα των ερευνών που διεξήχθησαν στο πλαίσιο της εργασίας και παρουσιάζεται έτσι ένα προφίλ προσόντων, σε μια προσπάθεια ανάλυσης των πραγματικών δεδομένων του χώρου της βιβλιοθηκονομίας σε ό,τι αφορά βέβαια τον άνθρωπο που λειτουργεί και δημιουργεί σε μια βιβλιοθήκη.