Η κλασσική προσέγγιση στην κριτική εκτίμηση των δομών της ηλεκτροακουστικής μουσικής

Abstract

Λόγω της έλλειψης ενός συγκεκριμένου κώδικα κριτικής εκτίμησης των δομών της ηλεκτροακουστικής μουσικής, επιστρατεύθηκαν κλασικές μέθοδοι για την δόμηση συμπαγών μουσικών διαλόγων, οι οποίες τελικά μπορούν να αυξήσουν την αντίληψη της μουσικής έκφρασης. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας εντοπίζεται στο να διερευνήσει μέσω φιλοσοφικών ιδεών και πρακτικών την ανάπτυξη μιας μεθόδου μορφολογικής εκτίμησης της ηλεκτροακουστικής μουσικής. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκαν έργα ηλεκτροακουστικής μουσικής από το 1948 έως και σήμερα και από συνθέτες από όλο τον κόσμο για να αναλυθούν, και τελικά να εντοπισθούν σε αυτά πιθανά στοιχεία, ή πρακτικές, ρητορικής, όπως επίσης και ο τρόπος που αυτές οι πρακτικές εφαρμόζονται στην ηλεκτροακουστική δομή και συντελούν στην μουσική έκφραση. Πολλά κομμάτια βρέθηκαν να συμπεριλαμβάνουν ρητορική δομή, ή συνθετικές προσεγγίσεις, που βασίζονται στη φιλοσοφία της ρητορικής, ενώ άλλα κομμάτια αποδείχτηκε να ακολουθούν τελείως διαφορετικούς τρόπους έκφρασης. Ρητορικές μέθοδοι χρησιμοποιήθηκαν και εφαρμόσθηκαν στην σύνθεση ηλεκτροακουστικής μουσικής με σκοπό τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου τρόπου διάρθρωσης δίνοντας έμφαση στην μουσική έκφραση. Τα κομμάτια που συντέθηκαν ενσωματώνουν και επεξεργάζονται φιλοσοφικές προσεγγίσεις ή ρητορικές δομές, ή και τα δύο. Ο βαθμός της μουσικής έκφρασης και μουσικής μνήμης που επιτεύχθηκε εξαρτάται από υποκειμενικούς παράγοντες αντίληψης και κατανόησης του μουσικού αποτελέσματος. Οι μέθοδοι για την κριτική εκτίμηση των δομών της ηλεκτροακουστικής μουσικής περιλαμβάνουν: α) την επιλογή ηλεκτροακουστικής μουσικής της οποίας η ρητορική δομή θα μελετηθεί, β) την προσεκτική ακρόαση και ανάλυση όλων των ηλεκτροακουστικών έργων, ώστε να γίνουν αντιληπτές και κατανοητές όποιες ρητορικές ή άλλες δομές υπάρχουν, γ) την αναπαράσταση της μακροδομής κάθε σύνθεσης σε διαγράμματα για καλύτερη εκτίμηση και κατανόηση του μουσικού διαλόγου των συνθέσεων, δ) περαιτέρω σχολιασμός των επιπτώσεων της ρητορικής δομής, όπου εντοπίζεται, στην μουσική έκφραση των συνθέσεων. Η ρητορική χρησιμοποιήθηκε ως μέσο για την κριτική εκτίμηση των ηλεκτροακουστικών έργων πολλών συνθετών και απέδειξε ότι πολλοί συνθέτες ήδη χρησιμοποιούν και εφαρμόζουν υποσυνείδητα στις συνθέσεις τους τις ρητορικές μεθόδους. Η χρήση της ρητορική για να εκτιμήσουμε την ηλεκτροακουστική μουσική συνέβαλλε στην καλύτερη αντίληψη και κατανόηση της μουσικής δομής του κάθε ηλεκτροακουστικού έργου, αλλά και της ιδέας ή του συναισθήματος που μεταφέρει. Επίσης βοήθησε στο να απομνημονευθεί σε μεγάλο βαθμό η συνολική διαδικασία δόμησης και ανάπτυξης κάθε μιας από τις ηλεκτροακουστικές συνθέσεις που αναλύθηκαν. Η ρητορική αποτελεί ένα επιτυχές μέσο για την μνήμη ιδεών και πληροφοριών. Κατά συνέπεια η εφαρμογή της στο ηλεκτροακουστικό μέσο θα μπορούσε να είναι καίρια, στην επίτευξη της ευκρίνειας της αντίληψης και της κατανόησης της μουσικής πληροφορίας.