Abstract:
Ένας από τους θεμέλιους λίθους της πολιτισμικής ταυτότητας ενός λαού είναι η παραδοσιακή μουσική, η οποία διδάσκεται με εμπειρικό τρόπο, εξ ακοής, και ως προφορική παράδοση μεταφέρεται και μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Η παρούσα μελέτη, επιχειρεί να επαναφέρει στο μάθημα της μουσικής την προφορικότητα της παραδοσιακής μουσικής μέσα από την εφαρμογή ενός μοντέλου που έχει βασιστεί σε μεθόδους και στρατηγικές της άτυπης μάθησης (informal learning). Βασικός στόχος είναι να επανασυστήσει στους συμμετέχοντες μαθητές ενός δημοτικού σχολείου της Κύπρου την παραδοσιακή μουσική της πατρίδας τους, μέσα από την εμπειρική συνεργατική εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία. Η όλη πορεία της διδασκαλίας που ακολουθήθηκε στηρίχθηκε σε σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις οι οποίες αποσκοπούν σε μία εκπαίδευση όπου το παιδί είναι στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο δάσκαλος, καθοδηγητής και συμπαραστάτης. Στο πλαίσιο της έρευνας, εφαρμόστηκε το μοντέλο άτυπης μάθησης που προτείνει η μουσικοπαιδαγωγός Lucy Green (2008), όπως διαμορφώθηκε από την ερευνήτρια για τις ανάγκες της συγκεκριμένης υλοποίησης, και αξιολογήθηκε εστιάζοντας στη κατανόηση των διαδικασιών μουσικής μάθησης που ακολούθησαν οι συμμετέχοντες όταν τους δόθηκε η δυνατότητα την ώρα του μαθήματος της μουσικής να το εφαρμόσουν. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να αλληλοδιδαχθούν εμπειρικά, και να εκτελέσουν με το αυτί κυπριακά παραδοσιακά τραγούδια στις ομάδες φίλων που δημιούργησαν. Το αξιολογητικό μοντέλο των «δύο όψεων» του Stake (1967) ως οργανωτικό πλαίσιο εκτίμησης της αποδοτικότητας της εφαρμογής βοήθησε την ερευνήτρια να περιγράψει, να ερμηνεύσει και να αξιολογήσει τη διαδικασία και τα αποτελέσματα αυτής της εφαρμογής. Τα οφέλη όπως η συνεργασία και η συλλογικότητα, η μεταβίβαση γνώσης και εμπειριών, η παραδοχή και αποδοχή του λάθους, η διαχείριση του άγχους, η αίσθηση της επίτευξης στόχου, η καλλιέργεια θετικής στάσης για τη μουσική και η ανακάλυψη δυνατοτήτων ήταν μερικά από τα σημαντικά στοιχεία τα οποία αποκόμισαν οι μαθητές. Συμπερασματικά, το προτεινόμενο μοντέλο μπορεί να αποτελέσει μία πολλά υποσχόμενη διδακτική παρέμβαση με πολλαπλά οφέλη για τους μαθητές.
