Μπαρόκ και σύγχρονο φαγκότο: εκτελεστική πρακτική στο έργο του A. Vivaldi

Abstract

Ο κεντρικός πυρήνας της μελέτης μου είναι το φαγκότο από την μορφή του στην εποχή μπαρόκ μέχρι τις μέρες μας μέσα από το πρίσμα του πρώτου ουσιαστικού σόλο ρεπερτορίου για το όργανο, που δεν είναι άλλο από τα κονσέρτα του Vivaldi. Στόχος της μελέτης μου είναι η διείσδυση στην εξέλιξη του οργάνου όχι μέσα από μια στείρα ιστορική αναδρομή αλλά από τα εργαλεία της ερμηνείας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εκτελεστικής πρακτικής. Επέλεξα τον συγκεκριμένο συνθέτη επειδή o ρόλος του, τόσο όσον αφορά την εποχή που δραστηριοποιείται όσο και τη δυνατότητα εκτέλεσης των έργων του με το μπαρόκ αλλά και με το σύγχρονο φαγκότο, μού έδωσαν την μοναδική ευκαιρία απόδειξης των κοινών στοιχείων των δύο οργάνων ενώ παράλληλα με βοήθησαν στην σύγκριση των κοινών χαρακτηριστικών τους στην διαδικασία της εκτέλεσης. Εξάλλου τα κονσέρτα του Vivaldi είναι ουσιαστικά το πρώτο σόλο ρεπερτόριο του φαγκότου. Η επιλογή επίσης συγκεκριμένων παραδειγμάτων από τρία κονσέρτα του συνθέτη (La minore No2, La minore No7, Re minore Nο2) στηρίχτηκε τόσο στην πλούσια αρμονική δομή των συγκεκριμένων κονσέρτων όσο και στην συχνή επιλογή εκτέλεσής τους. Παρατηρώντας όλη την σχετική δισκογραφία του Vivaldi διαπίστωσα ότι όλοι οι γνωστοί εκτελεστές επιλέγουν πάντα τα τρία αυτά κονσέρτα στις ηχογραφήσεις τους. Επίσης οι τεχνικές απαιτήσεις τους ξεχωρίζουν και ζητούν από τον εκτελεστή ιδιαίτερη δεξιότητα και τεχνική ετοιμότητα. Έτσι λοιπόν θεώρησα χρήσιμο και σκόπιμο για κάθε νέο σπουδαστή φαγκότου που θα έρθει σε επαφή με τις πιο γνωστές ηχογραφήσεις να έχει και παραδείγματα εκτελεστικής πρακτικής στα συγκεκριμένα έργα. Ακολουθώντας λοιπόν τα πρώτα βήματα του οργάνου εξέτασα το θέμα της αυθεντικότητας που άπτεται της εξέλιξης του οργάνου ενώ η παράθεση παραδειγμάτων από τα έργα του συνθέτη αποδεικνύει την εκτελεστική πρακτική. Παράλληλα τα ιστορικά στοιχεία που παραθέτω για το είδος του μπαρόκ κονσέρτου δικαιολογούν την καθιέρωση του φαγκότου ως σολιστικού οργάνου. Καθώς δεν υπάρχει ελληνική βιβλιογραφία κινήθηκα αποκλειστικά στην διεθνή με την παράθεση όλων των σχετικών μελετών.