Η πρόσληψη της ελληνικής επανάστασης στη δημόσια σφαίρα του ελληνικού κράτους: (1832-1920)

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά την πρόσληψη της Ελληνικής Επανάστασης κατά τη διάρκεια του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα σε συνάρτηση με τη σταδιακή συγκρότηση της ελληνικής Δημόσιας Σφαίρας. Συγκεκριμένα, διερευνώνται τα ελληνόγλωσσα βιβλία και οι μεταφράσεις έργων για την Επανάσταση του 1821, καθώς επίσης και τα αντίστοιχα δημοσιεύματα στον περιοδικό́ τύπο της εξεταζόμενης περιόδου. Η διατριβή διακρίνεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται και αναλύονται τα ποσοτικά δεδομένα της έρευνας: οι τάσεις της εκδοτικής παραγωγής, τα είδη των έργων και των άρθρων, οι τόποι έκδοσής τους, οι διακυμάνσεις στην κυκλοφορία τους, όπως επίσης και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των συγγραφέων. Στο δεύτερο μέρος διερευνάται η πρόσληψη του Εικοσιένα από τους λόγιους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Αναλύονται παραδειγματικά οι διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες μεταξύ τους ιδέες και αντιλήψεις για τα υπό διαμόρφωση την περίοδο αυτή όρια της εθνικής ιστορίας, τα αίτια του Αγώνα, τη Φιλική Εταιρεία, την Ευρώπη, καθώς και για την πολιτική́ συγκρότηση των επαναστατημένων Ελλήνων. Η διερεύνηση των διαφορετικών αντιλήψεων γύρω από τα ζητήματα αυτά, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ευρύτερες τάσεις, συμπεριφορές και ιδέες της εποχής. Συμπερασματικά, από την ποσοτική και ποιοτική έρευνα ενός ανεξερεύνητου εν πολλοίς υλικού, αναδείχθηκε, παρά τις όποιες διακυμάνσεις του, το έντονο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας για την επανάσταση του 1821 και σκιαγραφήθηκαν τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των προσώπων που συνέγραψαν σχετικά έργα ή άρθρα. Παράλληλα, εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν οι διαφορετικές κρίσεις και ερμηνείες που διατυπώθηκαν στην έντυπη Δημόσια Σφαίρα της εποχής γύρω από σημαντικές πτυχές του Αγώνα, συμβάλλοντας έτσι στην κατανόηση της πρόσληψης της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και ευρύτερα στην μελέτη της Δημόσιας ιστορίας του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.